Мул


Хаклă мул


Ылтăн-кĕмĕл çуккă ман,

Мĕн парас сана, тăван?

Хаклă пурлăх çуккă сан,

Параймастăн — мĕн тăван?

 

Урăх мул та çуккă ман,

Сан та çуккă-çке, тăван.

Пурпĕрех эс ан кулян —

Хаклă маншăн эс мулран.

 

Маншăн ылтăн эсĕ пул,

Саншăн кĕмĕл эп пулам.

Пурлăх еннелле ал сул,

Эп те ун енне сулам.

 

Хуйхă çитнĕ самантра,

Ăшу çуннă вăхăтра

Саншăн эпĕ кĕлтăвам,

Маншăн эс кĕлту, тăван.

 

Кĕлĕ хаклă ылтăнран,

Тĕнчери пур пурлăхран.

Маншăн йăлăн эс Турра,

Эп те йăлăнăп вара.

 

Кĕлтусан кăна килет

Ырă Турăран тивлет.

Кĕлĕ çеç çĕклет çынна,

Кĕлĕ çеç çăлать чуна.

 

Маншăн эсĕ кĕмĕл пул,

Саншăн ылтăн эп пулам.

Пурлăх еннелле ал сул,

Эп те ун енне сулам.

Ылтăн витри


Пĕр пус укçа çĕр чул айĕнче выртать тенĕ ваттисем те, тен, тĕрĕсех мар пуль вăл. Укçана çул çинче те тупма пулать. Сăмахран, пĕр-пĕр хуçа, çула тухас умĕн кĕсйинене арăмне саплаттарма ĕлкĕреймен пулсан, унăн укçи тухса ӳкет те çул çине, эсĕ ăна тупатăн. Тупатăн та пуятăн. Çил армань лартма та юрать вара вăл укçапа.

Танила Мĕкĕти çавăнпа та укçа-тенкĕ шеллемест. Пĕр пус укçана вара сурчăк вырăнне те хумасть. Ав, нумаях пулмасть пасарта кăвас сутакан майрана тӳрех çапла каланă вăл:

— Пĕрре ĕçнĕ чух, — тенĕ, — ним шеллемесĕрех ĕçес-ха. Пар-ха мана пĕр пуслăх кăвас, — тенĕ.

Укçа тупма пултарнăран çапла каланă вăл. Укçа ăçта выртнине пĕлет, тен, вăл.

Пĕрре çав Мĕкĕте пуясшăн 15 çухрăм ял тавра мул шыраса çӳренĕ те, анчах вăл вăхăтра çул çине укçа пăрахса хăвараканнисем пулман та, Какаç ятлă яла, Чĕлĕм Раманĕ патне, çул май, кĕрсе тухнă.

Чĕлĕм Раманĕпе вăл пĕрмай (çу çименни 3 уйăх иртнĕ пулин те) куçĕсене çуллантарса пуясси çинчен юмахласа ларнă. Чĕлĕм Раманĕ Мĕкĕтене каланă:

— Эпĕ сана пуйтарăттăмччĕ те, эсĕ только çынна каласран хăратăп, — тенĕ.

Малалла

Чĕрери юрату


Çук, вилмест нихçан чĕрери юрату.

Вăй-хăват çуратать пурнăçра сан яту.

Вăл тумхахлă куна çĕнтерме хал парать,

Чун çунатлăн вĕçсе тӳпене хăпарать.

 

Пурнăçра вăл пулсан — иртет ĕмĕр кал-кал.

Мĕн чухлĕ юратан — çавăн чухлĕ сахал.

Çынна мулшăн туман — çыншăн тунă мула.

Юрату та çавах — чĕрчунпа тан пулать.

 

Хăш чухне ăссăрла хăтланатпăр пулсан,

Чăнлăхран пăрăнса куç хупса утайсан

Чĕрери юрату ӳкĕнме сăлтав мар,

Юрату та яваплăх — ялан юнашар.