Электронлă вулавăш

(С. Михалковран)

Хир тулли кĕрнеклĕ тырă,

Çӳллĕш çӳллĕ этемрен.

Мĕн акатăн — çавна вырăн,—

Тенĕ халăх ĕлĕкрен.

Çав тырра тăшман пухасшăн.

Çук, ан хапсăн, харампыр!

Бомбă акрăн, халь, тархасшăн

Мĕскер акрăн — çавна выр.

Пас тытнă хурăнсем, чăрăшсем пĕр хускалмасăр, мăнаçлăн лараççĕ. Вăрман çуллахинчен те çăрарах, хитререх. Турат çинчи юр пĕрчисем кĕмĕл пекех çуталаççĕ. Таçтан, çурçĕр енчен вĕçсе килнĕ шап-шурă кайăксем чăв-чăв туса çӳрени илтĕнет. Çулла, тем пысăкăш хумсемпе шавласа, катерсене асар-писер силленĕ кӳлĕ йăлтах пăрпа витĕннĕ.

Пĕррехинче эпир кӳлĕ çинче каток тума шутларăмăр. Юра шăлса тасатрăмăр, шыв сапса якатрăмăр. Каток тунă çĕрте уйрăммăнах Николенкопа Гришин пограничниксем тăрăшса ĕçлерĕç.

Çавăнпа та çак катока «Николенко ячĕпе тăракан каток» теме тытăнчĕç. Катока уçма та вăхăт çитнĕччĕ. Анчах кĕтмен ĕçсем килсе тухрĕç.

Çак вахăтра пире питĕ кирлĕ задани пачĕç. Пирĕн застава хуралласа тăракан чикĕ урлă пĕр шпион каçса кайма шутлать иккен. Пире унăн сăнӳкерчĕкне кăтартрĕç. Вăл вăтам пӳллĕ, тӳрĕ сăмсаллă, сарă çӳçлĕ çын. Çак çынна кирек мĕн пулсан та, чикĕ урлă каçарса ямалла мар. Николенкопа Гришин кашни кунах секрета кайрĕç: вĕсене хыр вăрманĕнчи чи вăрттăн вырăна ячĕç. Çапла пĕр эрне те иртсе кайрĕ. Тӳрĕ сăмса çук та çук. Неушлĕ каçса кайма пултарчĕ? Застава начальникĕ Сорокин тарăхмаллипех тарăхса çитрĕ.

Малалла

Анне мана ачашшăн ыталатчĕ,

Эп ун чухне пиллĕксенчи ачаччĕ.

Кашни кунах эп аннепе пĕрлеччĕ,

Çу кунĕсем паянхинчен хитреччĕ.

Кун-çул мĕнне пĕлмен те, ăнланман та,

Туссем нумайччĕ, çукчĕ пĕр тăшман та.

Унтанпала çулсем килми ăсанчĕç,

Туссем сахал, тăшман вара йышланчĕ.

Тăшман икĕ питлĕ:

Вăл пĕр аллипе

Сана ачашлать кăшт,

Çапать теприпе.

Ун сылтăм аллийĕ

Сана ыталать,

Тепри вăтанмасăр

Пăвмашкăн пуçлать.

Чеен кăтартать вăл

Сана савнине,

Çапах саншăн тумĕ

Нихçан ыррине.

Кирек те хăçан та

Тĕллев ун пĕрре —

Сана вăл таптасшăн

Ялан шелсĕрех.

Паллах, ку салхуллă,

Юратнă туссем.

Çапах пысăк вăй вăл —

Хура тăшмансем.

Мĕскер-ха тăвайăн

Çав сĕмсĕрпеле?

Анчах та тăшмансăр

Кичем пек темле.

Тăван çĕршыв — чечеклĕ сад пахчи!

Сана хаклать çĕршер мĕльюн ĕç çынĕ.

Эп савăнап, эп — çак çĕршыв ачи,

Эп кунта çеç ӳссе телейлĕх илнĕ.

Тăван çĕршыв — юратнă чăн аннем!

Эсĕ мана лăпкавлăн çитĕнтертĕн.

Эпĕ туйман асап, хĕн-хур мĕнне,

Ку тарана çитсе пулман ман тертĕм.

Тăван çĕршыв! Манран сана тавах!

Эп сан ытамунта кăна телейлĕ.

Эп санра çеç тупса юратăва

Пĕр санпа çеç эп сывă та кĕрнеклĕ.

Анчах ман телее тăшман тĕллет

Ĕмĕрлĕхех манран туртса илесшĕн.

Тăшман çăткăнлăхне эпĕ пĕлеп, —

Вăл ман çăкăрăма тытса çиесшĕн.

Вăл ман аннен хавас ватăлăхне

Вăхăт çитмесĕрех тискер вĕçлесшĕн.

Пĕлеп тăшман аллин хаярлăхне, —

Вăл ман шăллăмсене хĕçпе тиресшĕн.

Вăл ман вунсаккăрти çамрăклăха

Ирсĕр атти айне хурса таптасшăн.

Вăл ман савни çине ассăн пăхать, —

Ăна хăй мăшкăлĕ тăвасшăн.

Тăван çĕршыв! Итле, тупа тăватăп:

Хам телее мĕн пур вăйпа эп хӳтлĕп.

Малалла

I

Авал, чăваш çĕрĕнче

Сăрпа Ăтăл хушшинче,

Шур cухаллă ватăсен

Ашшĕ-амăш йышĕнче,

Пурăннă тет пĕр паттăр,

Ăна чăваш пуç çăптăр,

Çавăн ятне ăстуса,

Ĕçĕсемшĕн тав туса,

Эпир пуçа таятпăр,

Чăн çăмаха пуçлатпăр.

II

Çăв паттăра чăвашра

Чемен тесе чĕннĕ тет,

Ун пек улăп таврара

Тек ниçта та пулман тет.

Ирхи шуçăм килеспе

Чемен паттăр яланах

Хире тухса шăхăрнă,

Урхамахне йыхăрнă.

Улма-чăпар айăра

Тăрă шывпа шăварнă,

Çилхине тура-тура,

Сĕлĕ парса хăварнă.

Ĕçне-хĕлне чухласа

Тимĕр тумне тăхăннă,

Чăваш çĕрне сыхласа,

Хурал тăма тытăннă.

Чемен ячĕ таврара

Пур тăшмана чĕтретнĕ,

Мĕнпур чăваш-пăлхара

Патвар пулма вĕрентнĕ.

Чылай ĕмĕр çак Чемен

Хурал тытнă тăрăшса,

Анчах вăхăт хĕрхенмен —

Вăл та пынă хавшаса.

III

Пĕррехинче улăха

Чемен пухать халăха:

«Ăн хурланăр кăлăхах,

Малалла