В.П.Станьял 2016 ҫулхи кӑрлачӑн 10-мӗшӗнче Шупашкарти сурхурире калани
Аван-и, ырӑ хуҫа, Сурхури пуҫӗ! Сурхури чупса килнӗ халӑха хапӑлласа йышӑнтӑн. Таймапуҫ сана!
Эй-эй! Мӑнуксемлӗ ватӑсем, ача-пӑчаллӑ арсемпе арӑмсем, хӗсӗр хӗрсемпе кастарман каччӑсем! Сурхури уявне пуҫлама ирӗк парӑр.
Ӗмӗртен килекен йӗркепе ҫапла калам:
Ӳснӗ хӗрсем ар тупчӑр та арӑм пулсан ачи-пӑчи сак тулли кӗшӗлтеттӗр. Маттур кинсен телейлӗ нуши ватти-карттишӗн сӑваплӑ пултӑр.
More...
«Ҫакӑ ҫутӑ ҫутӑ тӗнчере вӑйли ҫук та этемрен», - тенӗ чӑваш классикӗ хӑйӗн поэминче. Кам вӑл — этем? Ун пирки йӑлтах пӗлетпӗр-и эпир?
◆ Ача ҫичӗ уйӑх тултариччен пӗр вӑхӑтрах сывлама та, апат ҫиме те пултарать.
◆ Апчхулатнӑ чухне организм ӗҫӗ-хӗлӗ чарӑнса ларать, чӗре те тапмасть.
◆ Ҫын чӗри пурнӑҫ тӑршшӗпе 48 миллион галлон юн уҫлать.
◆ Хӗрарӑмсен чӗри, арҫынсеннипе танлаштарсан, хӑвӑртрах тапать.
◆ Чарльз Осборн ятлӑ ҫын ултӑ ҫул иклетет.
◆ Ӗҫе сылтӑм алӑпа тӑвакансем, сулахаййисемпе танлаштарсан, вӑтамран 9 ҫул ытларах пурӑнаҫҫӗ.
Пирӗн тӑрӑхра вӑтам ӗмӗрсенче Атӑлҫи Пӑлхар патшалӑхӗ пулнӑ. Вӑл патшалӑхра Р,Л-чӗлхепе калаҫакан тӗрӗксем пурӑннӑ. Паянхи чӑваш чӗлхи те ҫавнашкал тӗрӗк чӗлхисен ушкӑнне кӗрет. Вӑтам ӗмӗрсенчи ҫав чӗлхене ӑслав тӗнчинче "пӑлхар чӗлхи" теме йышӑннӑ. ТӖНЧЕРЕ "СУВАР ЧӖЛХИ" ТЕКЕН ӐНЛАВ ПАЧАХ ТА ҪУК! Пулхӑр , Хазар , Авар чӗлхисем пирки сӑмах хускатнисем пур, анчах та сувар чӗлхи пирки пупленисем курӑнсах каймаҫҫӗ. Пире интереслентерекен тапхӑр тӗлӗшпе ҫыхӑнтарса — пушшех те калаҫмаҫҫӗ сувар чӗлхи пирки. Ахальтен, ӑнсӑртран мар ку, ырӑ ҫыннӑмӑрсем.
24 декабря 2015 года в Чувашском государственном художественном музее открылась памятная выставка, посвящённая 90-летию со дня рождения живописца, художника-педагога, члена СХ СССР (1980) Геннадия Исаева (1925-2007). Организатор выставки — сын Геннадия Ильича — главный хранитель ЧГХМ Георгий Исаев.
Г.И.Исаев родился 28.12.1925 года в деревне Аксарино Мариинско-Посадского района ЧАССР в крестьянской семье. После семилетней школы работал на оборонительных работах (1941), секретарем сельсовета (1941-1943).
Кашни икӗ эрнере ҫӗр ҫинчен пӗр калаҫу чӗлхи ҫухалать. Ҫакӑн пек ҫырнӑ 2012 ҫултах Расс Раймер ятлӑ автор «National Geographic Россия» журналта. Унӑн статйине «Контактра» халӑх тетелӗнчи «Чӗлхе нумай енлӗхӗшӗн» (За разнообразие языков) ушкӑнра илсе кӑтартнӑ.
Килес ҫӗр ҫуллӑх пуҫланнӑ тӗле хальхи ҫинче пине яхӑн чӗлхерен ҫурри таран ҫухалма пултарать тесе шухӑшланине пӗлтерет асӑннӑ статья авторӗ. Ҫакна вӑл ҫынсем акӑлчан, китай тата испани чӗлхисемпе калаҫма тытӑннипе сӑлтавлать.
Иртнӗ ҫул ҫынсем хаксем пысӑкки тата тупӑш шайӗ пӗчӗкки пирки пӑшӑрханчӗҫ пулсан, кӑҫал та лару-тӑру ырӑ енне улшӑнасси иккӗленӳллӗ. Финанс тӗпчевӗсен наци агентстви пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗсем ирттернӗ ыйтӑма хутшӑннисенчен 92 проценчӗ пахча-ҫимӗҫ тата улма-ҫырла хакланнишӗн кӑмӑлсӑрланнӑ, 91 проценчӗ — аш-какайшӑн, 89 — проценчӗ — коммуналлӑ тӳлевшӗн. Раҫҫей ҫыннисен пӗрре-виҫҫӗмӗш пайӗ (37 проценчӗ) инфляци пурнӑҫ пахалӑхне витӗм кӳнине палӑртнӑ. Кашни пиллӗкмӗшӗ хӑш-пӗр апат-ҫимӗҫе илме тытӑнса тӑнине пытарман.
8 декабря 2015 года в Чебоксарах, в Актовом зале Чувашского государственного института гуманитарных наук (ЧГИГН), состоялась Научная конференция, посвящённая 25-летию Декларации о государственном суверенитете Чувашской ССР и 15-й годовщине со дня принятия новой Конституции Чувашской Республики. Конференция велась на государственном чувашском языке.
Собрание учёных и национальной гуманитарной интеллигенции открыл вице-президент Чувашского национального конгресса (ЧНК), научный сотрудник ЧГИГН Алексей Леонтьев.
«Хыпар» Издательство ҫурчӗн тилхепине ҫӗнӗ ертӳҫӗ тытрӗ. 2015 ҫулхи раштав уйӑхӗн 21-мӗшӗнче пӗтӗмлетнӗ конкурспа килӗшӳллӗн, директор-тӗп редактор тивӗҫӗсене пурнӑҫлама Михаил Арланова шаннӑ. Хыпарҫӑсемшӗн вӑл ют ҫын мар, Михаил Михайлович унччен ертӳҫӗ ҫумӗ пулнӑ.
Михаил Арланов Издательство ҫуртне ертсе пыма тытӑннӑранпа вӑхӑт нумаях иртмерӗ. Апла пулин те унӑн ӗҫне тишкерме тытӑнчӗҫ. Ҫӗнӗ ертӳҫе, ахӑртнех, ҫынсем тӗрлӗрен йышӑнчӗҫ. Пӗрисем хӳтӗлерӗҫ, теприсем… «Правда ПФО» сайтӗнче Михаил Арланов ертӳҫӗ пулни пирки статья тухрӗ кӑна – ӑна хаклакансем тупӑнчӗҫ.
Ислам тӗнӗн тӗнчинче халь вӑйлӑ хирӗҫӳсем пыраҫҫӗ. Вӗсен сӑлтавӗ чылай чухне сунитсемпе шиитсем пӗр-пӗринпе пӗр чӗлхе тупайманнипе ҫыхӑннӑ. Ҫакна шута илсе сире исламри ҫак икӗ юхӑм мӗн енчен уйрӑлса тӑни пирки каласа парас терӗмӗр.
Ислам тӗнӗ икӗ юхӑма пайланать — сунлӑх тата шиитлӑх. Вӗсен йышӗ пӗрешкел мар. Пур ислам ҫыннине те шутлас пулсан 85–87% сунит шутланать, шиитсем вара нумаях мар — вӗсен йышӗ 10%-ран та сахал. Ҫавӑн пекех ахмадитсем, хариджитсем тата ытти пӗчӗк ушкӑнсем пур.
Чӑвашсен фолк-хисторийӗ уйрӑмах 90-мӗш ҫулсенче алхасса нумай ҫынна култарса, халӑха чӑвашлӑхран пистерсе пӗтерчӗ. Чӑнлӑха хӗстерсе Марр пек шарлаттансен суя тӗпчевӗсем ҫине е "кӗрет чӑнлӑхсем" пеккисем ҫине таянса, е пӳрнерен ӗмсе тем тӗрлӗ "паха" информаципе пайлашакан хастарсен ӗҫӗнчен практикӑлла усӑ куракан нео-киреметҫӗсем те пулса кайрӗҫ. Паянхи Виҫҫӗмӗш тӗнче вӑрҫи лару-тӑрӑвӗнче этемсем пӗр несӗлтен, тӑванлӑ тени, паллах, питӗ кирлӗ сӑмах. Шел, Конмиизм-Тораизм ҫак сӑмаха грексене, еврейсене, арапсене тата ыттисене кӗҫӗне хурса, чӑваша сутса янӑ, хӑйсен чӑвшлӑхне ӑнланман сӳтӗксем пек кӑтартса сурчӑк сирпӗтсе калать.
+1.3 °C
