Пил Тымарлан лавккасенче (тӗрӗссипе пур ҫӗрте те) чӑвашла калаҫни пирки, ҫакна пула тӗрлӗ пӑтӑрмахсем сиксе тухни ҫинчен пире Софья Савнеш каласа парсаччӗ.
- Эсир кирек ăçта та чăвашла çеç калаçни пăтăрмахсем кăларса тăратмасть-и?
- Çын чăвашла пĕлмест тĕк ку – унăн ыйтăвĕ. Тăлмачă тыттăр. Лавккара та сутуçăсемпе чăвашла çеç калаçатăп. «Говорите на нормальном языке», - теççĕ лешсем. Çакна пулах вун-вун лавккана çăхав çыртăм.
Тĕлĕнмелле çынпа паллашма тÿр килчĕ. Çуралсанах ăна Витали ят хунă. Ялта ăна «министр» тесе чĕннĕ. Халĕ тус-юлташĕ ăна Пил Тымарлан ятпа пĕлет. Ку – унăн паспортри ячĕ. 1997 çулта Виталий Иванов хăйĕн ятне улаштарса Пил Тымарлан тесе çыртарнă. Чăваш чĕлхишĕн хыпса çунаканскер халĕ те Совет Союзĕ вăхăтĕнчи паспортпа çÿрет. Вăрнар тăрăхĕнчи Кайри Тукай ялĕнче çуралнă Пил Тымарлан 56 çулта.
- Эсир кунашкал ята ахальтен суйламан ахăртнех.
- Ятăмри сăмахсем мĕнпе çыхăннине чухлама йывăр мар ĕнте.
Иртнӗ эрнекун, акан 17-мӗшӗнче Чӑваш Республикин вӗренӳ инситутӗнче «Туслӑх хӗлхемӗ» фестивалӗн черетлӗ ӑмӑртӑвӗ иртрӗ. Унта хутшӑннӑ ачасен пултарулӑхӗпе паллашма сӗнетпӗр.
//шел те, вӑл кун нумай ӳкермелле пулчӗ те пурне те видео ҫине ҫырса илеймерӗм. Видео пахалӑхӗшӗн те каҫару ыйтатӑп — ман ку фотоаппарат видео валли каймасть ҫав (объективне ҫӗннине лартмалла). Тата штативсӑр ӳкерме тиврӗ.
Ун пек тискер çынсем пур тенине илтмен мар-ха, анчах вĕсем пирĕн хушăрах пулассăн туйăнманччĕ. Пирĕн хушăрах терĕм, мĕншĕн тесен кун пек йĕрĕнмелле тата нимле те тÿрре кăлармалла мар хăтланаканĕсем – 38 çулти Çĕрпÿ арçынни тата Шупашкарта пурăнакан 25 çулти хĕрарăм. Вĕсем çул çитменнисем тĕлĕшпе ясарлăх енчен пÿтсĕрленнĕ. Арçынни кун пек факта 25 хутчен тунă, хĕрарăмĕ – 2 хут. Куншăн вĕсен тĕлĕшпе РФ Пуçиле кодексĕн 132-мĕш статйин 4-мĕш пайĕн б пункчĕпе пуçарнă пуçиле ĕçе тĕпчесе пĕтернĕ ĕнтĕ.
Чылай чухне çынсем музея чунпа канма çÿреççĕ. Тĕрлĕ экспонатсемпе паллашнă май кăмăл уçăлать, нумай çĕннине те пĕлетĕн унта. Анчах тĕнчере чи хăрушă музейсем те пур-мĕн. Унта чунпа канайăн-ши? Ара, унти экспонатсем хăрушă вĕт.
Парижри Дюпюитрен музейĕ. Унта медицина тытăмĕнчи сусăрсемпе паллашма пулать. Хăрушă музея 1935 çулта хирург уçнă. Арçын çут тĕнчене çуралман ачасене, сывă маррисене, чылай вăхăт пухнă. Музейра кĕлетки тĕрĕс мар ÿснĕ ачасем, сиам йĕкĕрешĕсем пур.
Юлашки вӑхӑтра патриотлӑх пирки чылай калаҫа пуҫларӗҫ. Те чӑн та эпир хамӑр ҫӗршыва юратма пӑрахнӑ, те патриотлӑх туйӑмӗ пирӗн хавшанӑ — хаҫат-журналсем те телекӑларӑмсем те сахал мар ку темӑна хускатаҫҫӗ.
Шел те, илтетӗн-вулатӑн та патриотизм пирӗн ҫӗршывра пурӗ те пӗтӗмпе ҫарпа-хӗсметпе кӑна ҫыхӑннӑн туйӑнать. Ҫӗршыва хӳтӗлеме хатӗр пулсан — эсӗ патриот. Ытти енпе ҫӗршыва ҫӗклес тесе ӗҫлен пулсан — хастар ҫын кӑна, патриот шайне ҫитеймен-ха мӗн.
Анчах капла пӑхсан патшалӑх экономикине ҫӗклекен хастар усламҫӑсем (вӗсем — хӑйсен кӗсьисемшӗн кӑна мар ҫунакансем — ҫук мар, пурах!