Отклик на интервью, данное Валери Тургаем Эрсубаю Янгарову для сайта «Idel.Реалии» (10 сентября 2016 г.) и озаглавленное "Не дам народу свернуть в небытие"
О зрелищной, игровой природе жизни и творчества Валери Тургая мне доводилось писать не раз (О новом имидже Валери Тургая. – Чӑваш ен, 1994, № 24; О возвращении Тургая на круги своя. – ЛИК Чувашии. 1995. № 4; Мӗнле пулмалла-ши чӑваш патшин? – Хыпар, 1995, ака, 4). Представление, данное Тургаем на сцене «Радио Свободная Европа/Радио Свобода», меня впечатлило.
More...
Разные взгляды на происхождение ойконима «Ахпердино» скрестились на расширенном заседании президиума Чувашской народной академии наук и искусств в Тойсинской средней школе Батыревского района Чувашии.
Видные краеведы, действительные члены народной академии Александр Салмин и его дочь Алевтина Павлова, презентуя гостям новую книгу «Их имена прославили деревню (Ахпӳрт)», подробно рассказали про древнюю историю своего степного Прибулья.
Александр Николаевич, грамотный краевед, разобрав все версии о наименовании населенного пункта и отвергая ногайскую, кыпчакскую или ирано-персидскую, предполагает, что Ахпюрт — имя человека, который в Х-ХIII веках («а может быть и раньше») основал деревню.
Туристсене Чӑваш Ене илӗртесси пирки нумай калаҫаҫҫӗ. Тен, ытти ҫӗршывран тӗслӗх илмелле? Вӗсем туристсене илӗртес тесе темӗн те пӗр шухӑшласа кӑлараҫҫӗ.
Австрири Крубмах ялӗ туристемшӗн илемлӗ вырӑн пулса тӑнӑ. Унта Bus:Stop ятлӑ дизайнер проекчӗ шухӑшласа кӑларнӑ. Пӗр урамра общество транспорчӗн чарӑнӑвӗсене тӗрлӗрен туса лартнӑ.
Ку – питӗ интереслӗ шухӑш. Автобус кӗтнӗ чухне хӑш чухне чарӑнура нумай кӗтме тивет: таса мар, тӗссӗр, хитре мар вӗсем. Крумбах ялӗнче вара ку ыйтӑва татса панӑ, унти чарӑнусенче тӑмашкӑн пӗрре те тунсӑхлӑ мар.
Авӑн уйӑхӗн 21-30-мӗшӗсенче Чӑваш Енре «Автобус» декада иртет. Ҫул-йӗр ӗҫченӗсем ҫынсене илсе ҫӳрекен автобуссене чарса тӗрӗслеҫҫӗ. Ку – питӗ лайӑх шухӑш. Мӗншӗн тесен ҫулпа шӑхӑрса пыракан водитель сахал мар халӗ. Халӑха илсе ҫӳремелли йӗркене пӑснӑ тӗслӗх те пайтах.
Инспекторсем водительсене тӗрӗсленине 21+ телекуравпа пӑхма май килчӗ. Сюжета сӑнанӑ май ҫӳҫ-пуҫ вирелле тӑчӗ. Ара, хам та кашни эрнерех яла каятӑп, пӗрмай ҫул ҫинче. Автобуса е маршруткӑна ларнӑ чухне водителе, организацие шанатӑн-ҫке-ха.
Итог одного конкурса. Субъективные критические заметки по поводу
В Чувашском национальном музее (ЧНМ) подвели итоги открытого творческого конкурса на лучший дизайн-проект художественного пространственного решения экспозиции «Серебряная кладовая». Она будет устроена в Музее чувашской вышивки (МЧВ) — филиале ЧНМ. Казалось бы, рядовое событие из жизни чебоксарских музейщиков, малоинтересное для обычных граждан и общественности. Но это только на первый взгляд.
В. Алексин "Орфографи суда ҫитерчӗ" статья ҫырса кӑларнӑ май, кунашкал пӑтӑрмахсенче ҫын факторӗ мӗнле вырӑн йышӑнни пирки шута каймалла пуль терӗм.
Ну, эпӗ кунта чӑн малтанах "ахаль" ҫынсене мар илетӗп. Тӗрлӗ йышӑнусем тӑвас ӗҫе хутшӑнакансем тӗлӗшпе калатӑп. Чи пӗлтерӗшлӗ йышӑнусене чӑннипе мунчара е кӗрекере ларнӑ чухне хута янисем пирки калаҫаҫҫӗ халӑхра. Леш Илле Тӑхтин "Колчак" ятлӑ памфлетла поэминчи пек ӗнтӗ.
Мӗншӗн-ха ҫынсем вӑл е урӑх позици йышӑнаҫҫӗ?
Чӑваш орфографине йӗркене кӗртме тунӑ айкомисси (подкомиссия) хӑйӗн ӗҫне хӑюллӑн пуҫланӑччӗ: тӗрӗсҫыраслӑха «тӳнтерсе» янӑ правилӑсене тимлӗн пӑхса тухса унти «идиотизмсене» пӗтерме, ку яваплӑ ӗҫре саплӑк лартса кӑна аппаланни ҫителӗксӗр пулнине палӑртнӑччӗ. Татӑклӑн илтӗнчӗ ҫак сӑмах, тинех улшӑну пуласса шантарчӗ. Анчах айкомисси хӑйӗн ӗҫне пӑшик! сасӑ кӑлармасӑрах вӗҫлерӗ пулмалла.
Халӑха тарӑхтарса ҫитернӗ ҫак правилӑсене мӗнле кӑна вӑрҫмарӗҫ пуль: вӗсене тӑвакан «партизан отрядне» ӗмӗрлӗхе намӑс хапхи ҫине ҫырса хума сӗнекенсем те пулчӗҫ.
Ҫак кунсенче Шупашкарти лавккасем четреме ерчӗҫ пулӗ. Ара, пирӗн пата «Пятница» телеканалпа пыракан «Магаззино» каларӑм ертӳҫи пӗр кӗтмен ҫӗртен персе ҫитнӗ-ҫке-ха.
Малтах вӑл Тӗп пасара тӗрӗсленӗ. Александр Молочко унта наклейка ҫыпӑҫтарса хӑварман, мӗншӗн тесен вӑл кӑлтӑксем тупнӑ. Чӑннипе, ҫав пасара апат-ҫимӗҫ туянма хам та ура ярса пусмас тесе сӑмах панӑччӗ. Урамра пахча ҫимӗҫ, улма-ҫырла сутакансем шутсӑр харсӑр, темӗн те пӗр каласа хӑртма пултараҫҫӗ. Сентре ҫинче вӗсен яп-яка та ҫап-ҫавра улма-ҫырла выртать.
Ҫулсеренех Ҫӗрпӳре Тихвин ярмарккине ирттереҫҫӗ. Вӑл тӑватӑ кун пырать, кӗҫнерникун пуҫланать те вырсарникун вӗҫленет. Ҫӗрпӳ районӗн Акатуйне те ирттереҫҫӗ ҫавӑнта. Анчах та 2015-мӗш ҫулта Акатуй утӑ уйӑхӗн 3-мӗш кунӗнче эрнекун иртрӗ, 2016-мӗш ҫулта район акатуйӗ утӑ уйӑхӗн 7-мӗш кунӗнче кӗҫнерникун пулчӗ. Ҫав Акатуя шӑматкун е вырсарникун ирттерме кам тата мӗн чӑрмантарать-ши... Ҫӗрпӳ районӗнче ҫуралса ӳснӗ, халӗ хуласенче пурӑнакансен, Акатуя ҫитмешкӗн отгул текен кану кунне илмелле пулса тухать-ши?
Вырсарникун, авӑнӑн 18-мӗшӗнче, республикӑра, Раҫҫейӗн ытти тӑрӑхӗсенче пекех, черетлӗ суйлав иртрӗ. Тӗнче тетелӗнче пӗр хыпар сарӑлчӗ — чӑвашла бюллетень ыйтнӑшӑн суйлава килнӗ ҫынна «провокатор» тесе айӑпланӑ. Чи малтанах кун пирки «Идель. Реалии» сайт пӗлтерчӗ, кайран вӗсем ҫине таянса хамӑр та хыпарларӑмӑр. Ӗҫ-пуҫ чӑннипе мӗнле иртнине пӗлес тесе эпир Илле Ивановпа ҫыхӑнтӑмӑр.
— Ырӑ кун, Илья Арсентьевич!
-1.7 °C
